طراحی استوانه مانند طراحی کره و ترسیم مکعب جز ترسیم احجام پایه به حساب میآید و یعنی ما از مبانی طراحی ۳ به بعد از طراحی دو بعدی به سمت حجم سه بعدی حرکت کردیم.
همانطور که بارها گفتهام، برای آموزش قدم به قدم طراحی با مداد یا هر تکنیک نقاشی(مداد وسیله شروع است)، مبانی طراحی یا طراحی پایه ستون و اسکلت مهارت نقاشی ما است.
اما طراحی استوانه برای ترسیم نقاشی تقارندار ساده خیلی کاربردی است، نقاشی وسایل خانه با اشکال هندسی همچون لیوان، بطری، کوزه، گلدان و… همه از قواعدی پیروی میکنند که در این آموزش بیان میکنیم
اگر امکان تماشای فیلم را ندارید، مقاله زیر چکیده آن است و میتوانید آن را مطالعه کنید:
طراحی استوانه به کمک ترسیم مکعب مستطیل
آموزش طراحی مکعب مستطیل را در مبانی طراحی۶ و طراحی مکعب گفتم، سادهترین روش ترسیم استوانه، استفاده از مکعب مستطیل است.
به این روش که مکعب مستطیلی رسم میکنیم:
سپس روی وجههای روبروی هم دایره را ترسیم میکنیم، البته بهدلیل مایل بودن وجهها، دایرهها بهصورت بیضی دیده میشوند.
نکته مهم برای ترسیم یک لیوان یا لوله با مقطع دایرهای، باید دایره را روی وجههای مربع مکعب مستطیل رسم کنیم و اگر روی مقطع مستطیل ترسیم شود استوانه با مقطع بیضی ایجاد میشود.
این روش اصولیترین روش طراحی استوانه است و اگر بخواهیم سریعتر و ذهنی استوانه را رسم کنیم باید مدتی به این روش تمرین کرده باشیم.
و اما روش طراحی ذهنی و سریع استوانه؛ قبل از اینکه این روش را تمرین کنیم، لازم است یک اصصلاح را توضیح دهیم؛
خط مرکزی یا Center Line
در طراحی از احجام هندسی متقارن، خط مرکزی نقش مهمی ایفا میکند، اما خط مرکزی چیست؟
چرخ های مخصوص کوزهگری را احتمالا دیدهاید، چرخی که یک صفحه دایرهای مدور دارد که با موتور یا پای کوزهگر حرکت میکند و با فرم دست کوزهگر گِل روی این صفحه حجم متقارنی پیدا میکند، خط مرکزی کجای این داستان است؟
حرکت مدور صفحه حول محور عمودی انجام میشود، این محور خط مرکزی است.
برای واضحتر شدن مطلب تصاویر زیر را مشاهده کنید، همه حول یک خط(این خط لازم نیست عمود و صاف باشد) حجم پیدا کردهاند، احجامی مانند کوزه؛
خب حالا که خط مرکزی یا همان Center Line را متوجه شدیم، طراحی ذهنی استوانه آسان میشود.
طراحی سریع و ذهنی استوانه
برای طراحی استوانه بهصورت ذهنی، ابتدا یک خط مرکزی رسم میکنیم:
سپس یک بیضی بالای این خط رسم میکنیم بطوری که خط از مرکز بیضی عبور کند(میتوان بیضی را رسم کرد و بعد خط مرکزی، قانونی وجود ندارد)
اینجا نکته مهمی وجود دارد، بیضی دوم را که در پایین خط رسم میکنیم باید پهنای بیشتری داشته باشد: اول رسم کنیم بعد علت را توضیح میدهم.
در مبانی طراحی ۴ خاطرتان است که در مورد زاویه دید صحبت کردم و در مبانی طراحی ۵ پرسپکتیو یک نقطه ای مربع و دایره را در زوایای مختلف دید طراحی کردیم، اگر خاطرتان نیست و فرصت ندارید این دو مطلب را مشاهده کنید، تصویر زیر را از پرسپکتیو یک نقطه ای قرض گرفتهام، مشاهده بفرمایید:
البته تصویر را در حالت عمود تماشا کنید، فکر میکنم موضوع را متوجه شدید، وقتی ما به یک لیوان نگاه میکنیم، دهانه لیوان در زاویه بالاتر قرار دارد و انتهای لیوان در زاویه پایین تر، پس دایره دهانه بالای لیوان بیضی باریکتری است تا بیضی انتهای لیوان.
در طراحی استوانه آیا همیشه بیضی بالا باریک تر از بیضی پایین آن است؟
سوال خیلی خوبی است، البته احتمالا با دیدن تصویر بالا و یا مطالعه مجدد آموزش پرسپکتیو چیست؟ در مبانی طراحی۴ جواب را میدانید، اما کمی ساده و عملی توضیح دهم؛
باز هم با لیوان مثال بزنیم یا گلدان، فرقی نمیکند؛ اگر زاویه یا سطح دید ما طوری باشد که داخل و دهانه لیوان را ببینیم، آن وقت بیضی بالا از بیضی پایین باریکتر است.
اما اگر لبه لیوان را از بیرون ببینیم و داخل لیوان در زاویه دید ما نباشد، بیضی بالا یا با بیضی پایین پهنای برابری دارد یا پهنتر است.
باز هم نکته: معمولا در طراحی ها ما لیوان یا گلدان را از زاویه بالا مشاهده میکنیم پس حالت اول بیشتر دیده می شود.
تمرین اول: نقاشی ساده از آباژور با ترکیب اشکال هندسی ساده؛
برای اینکه طراحی ذهنی و سریع و خط مرکزی را خوب یاد بگیریم یک تمرین انجام دهیم؛ لازم نیست یادآوری کنم اگر در مبانی طراحی های گذشته مسلط نشدید مخصوصا مبانی طراحی ۳ ، این تمرین را انجام ندهید.
- یک بیضی برای بالای آباژور رسم میکنیم و خط مرکزی را نیز بصورت عمود رسم کنید:
- سپس سه بیضی دیگر با توجه به پهنای مختلفشان از زاویه دید ما رسم میکنیم:
- حال این بیضیها را با خطوط بهم متصل میکنیم، تمام:
نقاشی با اشکال هندسی برای بزرگسالان مفیدتر و سریعتر است، برخلاف تصور که این روش برای کودکان بیشتر استفاده میشود. با طراحی استوانه شکل متقارن را براحتی و به زیبایی میتوان خلق کرد.
و اما یک نکته مهم:
همیشه برای متصل کردن بیضی ها از خطوط صاف نباید استفاده کرد، به تمرین بعد توجه کنید؛
تمرین دوم: طراحی جام شیشه ای با خط مرکزی و روش ذهنی؛
- مانند تمرین قبل با بیضی دهانه جام و خط مرکزی شروع میکنیم:
- سپس ۵ بیضی با پهنای متفاوت در زیر بیضی ابتدایی ولی هم مرکز رسم کنید:
- نکته تمرین این قسمت است، اگر ما با خط صاف این بیضیها را به هم وصل کنیم، شبیه بخش سمت چپ تصویر زیر میشود ولی اگر بصورت خط منحنی به هم متصل شوند یک جام شیشه ای درست و حسابی داریم:
حالا بریم سراغ سایه زدن استوانه و کمی هم مخروط؛
سایه پردازی استوانه
سایه زدن استوانه بنظر من از سایه زدن کره و مکعب راحت تر است، فقط یکنواختی فشار دست در سایه زدن خیلی اهمیت دارد.
با یک نمونه مناطق سایه را در طراحی استوانه نمایش میدهم:
یک استوانه رسم میکنیم و منبع نور فرضی در نظر میگیریم:
سپس خط پایان دهنده را روی استوانه مشخص میکنیم، خط پایان دهند را در آموزش سایه زدن کره هم داشتیم، این خط مرز پایان نور و شروع سایه است.
کمی با فاصله از خط پایاندهنده منطقه سایه است که تیرگی را بیشتر میکنیم.
اما چرا تیرگی را تا انتها ادامه نمیدهیم؟ بدلیل بازتاب سطح که قسمت سمت راست و پایین استوانه را روشن میکند. این حالت همیشه است؟اگر زمینه روشن و بازتاب دهنده نور باشد بله.
از کنار خط پایان دهنده سایه خیلی ملایمی برای یکنواخت شدن سطح ایجاد میکنیم تا فرم منحنی بدنه استوانه بیشتر دیده شود.
و یک نوار برای نشان دادن هایلایت باقی میگذاریم، سایه خود استوانه تمام است:
و اما سایه زمینه استوانه، روی سطح زمین طراحی استوانه را انجام نمیدهیم، یک مستطیل با انتهای منحنی رسم کنید:
داخل این بخش را سایه میزنیم، مرز سایه کمی محو باشد و قسمت نزدیک استوانه کمی تیرهتر، فقط کمی.
تغییر سایه زمینه استوانه مانند سایه زدن مکعب و کره است یعنی اگر نور مایلتر تابیده شود، سایه زمینه کشیدهتر و انتهای محوی پیدا میکند.
تمرین: اگر استوانه روی زمین بصورت افقی قرار گرفته باشد سایه پردازی استوانه و سایه زمینه چطور میشود؟
سایه پردازی مخروط
طراحی مخروط از طراحی استوانه بهره میبرد، به همین دلیل بهعنوان یک آموزش مجزا آن را بیان نمیکنم.
برعکس طراحی استوانه به صورت ذهنی، که از بیضی بالا شروع میکردیم، برای مخروط یک بیضی رسم میکنیم و سپس یک خط مرکزی بالای آن و کار تمام است:
و سایه زدن مخروط با کاملا مشابه استوانه است، با این تفاوت که روی مخروط ما بهصورت یک نوار سایه ها را ایجاد نمیکنیم، بلکه فرم مستطیل شکل سایه پردازی ایجاد میشود به تصویر زیر دقت کنید:
سایه روی زمین مخروط نیز شکل یک مثلث است با خط مرزی محو؛
در بخش پایانی این فیلم میتوانید: آموزش طراحی با مداد یک رول دستمال کاغذی و در ادامه بهوسیله طراحی با اشکال هندسی و استفاده از خط مرکزی یک قوری ترسیم شده است، را تماشا کنید(توضیح نوشتاری این دو طراحی امکان پذیر نبود)
در بخش دوم لایو، طراحی موتورسیکلت را با احجام هندسی انجام دادم که در قسمت بالا میتوانید آن را دانلود کنید.
جمع بندی و سخن آخر
طراحی استوانه همانطور که مشاهده کردید از طراحی مکعب سادهتر است و سایه زدن استوانه از سایه پردازی کره راحتتر است.
اما برای نقاشی اشیا تقارندار نکات این آموزش بهخصوص خط مرکزی، کاربردی است.
باز هم تاکید میکنم برای یادگیری نقاشی ساده تا نقاشی حرفه ای با اشکال هندسی باید تمرین کرد و هر چقدر تمرین طراحی اشکال هندسی با مداد بیشتر انجام شود، اشکال هندسی زیبا و اصولیتری در طراحی اشیا، خودرو، معماری و حتی منظره و فیگور و آناتومی خواهید داشت.
در طراحی بخشهایی از فیلم از اتود و خودکار هم استفاده شد، اما سعی کنید تمرین طراحی استوانه با مداد ابتدا انجام شود، به طور کل طراحی احجام با مداد شروع اموزش است، سپس میتوانید در محل کار، دانشگاه و زمانی که مداد در دسترس نیست از خودکار استفاده کنید و وسایل جدید را تجربه کنید.
این مقاله و تحقیق توسط گروه طراحی روشن بدون هیچ حمایت مالی انجام شده است، اگر از نوشته و فیلم استفاده میکنید و بازنشر میدهید، لطفا نام منبع را حذف نکنید، تا زحمت و هزینهای که پرداختهایم، حفظ شود. ممنونم
خیلی ممنون استاد برای اموزش طراحی منظره کدام دوره پیشنهاد میدید و کلاس نقاشی آنلاین یا آموزش آنلاین نقاشی بازدهیش چطوره؟
خواهش میکنم
برای نقاشی منظره اگر آموزش طراحی با مداد مسلط هستید یعنی طراحی پایه را گذارندید برای آموزش نقاشی با مدادرنگی یک را پیشنهاد میکنم، دوره مداد رنگی یک ولی اگر طراحی پایه کار نکردید یا اصلا طراحی منظره با مداد هدفتون است، دوره طراحی پایه انیشتین توصیه میکنم.
سوال دومتون: آموزشگاه نقاشی حضوری یا آموزش آنلاین نقاشی بیشتر به خود هنرجو و البته نوع آموزش مرتبط است هر کدام مزایای خودشون دارند، توصیه من این است همیشه از آموزش طراحی رایگان و فیلم رایگان نقاشی شروع کنید، حالا هر سایت و آموزشگاهی، اگر ارتباط برقرار کردید ادامه بدید
سلام آقای طهرانی سپاس گذارم ازتون
با عرض سلام خدمت تمامی مسئولین محترم سایت:
از زحمات شما در تهیه این ویدئوهای آموزشی و قرار دادن آنها در اختیار علاقمندان متشکرم.
سلام خواهش میکنیم، ممنون از نظرتون
سلام کلاسهای حضوری در تهران هم دارید ؟؟
سلام نه متاسفانه
سلام استاد، مطلب آموزشی این قسمت هم بسیار کاربردی و کاملا مفید بود. من قبل از ثبتنام در کلاس های شما چندتا کتاب از کتابخونه به امانت گرفتم که آموزش طراحی بود و خب درست متوجه نشدم و تحویل دادم. الان که تقریبا بیشتر از یک ماهه که دارم دوره ی طراحی به سبک انیشتین شمارو میگذرونم دوباره رفتم همون کتاب هارو امانت گرفتم و الان که دوباره مطالعه میکنم خیلی واضح و کامل متوجه میشم.و البته آموزش های شما چیزی کمتر از مطالب کتاب ها نداره. خواستم از شما تشکر کنم.خیلی خیلی ممنونتونم
سلام خانم اسدی، خیلی خوبه موفق باشید.
ممنون از آموزشهای خوبتون آیا آموزش مینیاتور هم خواهید داشت؟
خواهش میکنیم، خیر نگارگری در حوزه کاری گروهمون فعلا نیست
چقدر خوب است که آموزشهای سایتتون رو به صورت متن هم قرار میدهید این مسئله کمک بسیار زیادی است برای زمانیکه دنبال موضوع خاصی هستیم و مثلا” در یک آموزش طولانی نکته ای را لازم داریم به جای اینکه در فیلمها دنبال آن بگردیم و هی فیلم رو عقب و جلو کنیم با نگاه به صفحه متوجه میشویم که مطلب مورد نظرمان در کدام قسمت است . اگر از شما بخواهیم که درآموزشهای خود که به صورت مجازی بفروش میرسانید هم این نکته را لحاظ کنید قطعا” زحمت زیادی برای شما دارد درصورتیکه از نرم افزار خاصی استفاده میشود اگر لطف بفرمائید و آنرا معرفی کنید شاید خودمان بتوانیم این کار را انجام دهیم . با تشکر فراوان
خیلی ممنون از نظرتون، خیر نرم افزاری استفاده نمیکنیم، نویسنده فیلم را چند بار مشاهده میکند و متن آموزش نقاشی را مینویسد. برای زیرنویس دوره ها نیز به فکر هستیم.
سلام استاد توضیحاتتونو نوشتید دوره غیره حضوری دانلودی ینی چی ؟؟
سلام، یعنی بعد از ثبت نام لینک ها براتون فعال می شود و برای هر جلسه را می توانید دانلود کنید
سلام بر تیم طراحی روشن
سال نو مبارک .ممنون بابت آموزش های خوبتون
سلام ممنون از محبتتون، همیشه موفق باشید
ممنون اززحمات بی دریغ شما جهت ارتقاع سطح هنری هنرجویان
خواهش میکنم ممنون از نظرتون
سلام استاد
ممنون بابت اموزش های بسیار عالیتون
دوره اموزشی مجازی هم دارید؟
سلام بله دوره طراحی پایه انیشتین برای ادامه مناسب است
سلام وقت بخیر
بنده قصد دارم دوره آموزش طراحی به سبک انیشتین رو تهیه کنم اما قبلش میخوام این چند جلسه آموزش مبانی رو تمرین کنم
میخواستم بدونم چقدر باید وقت بذارم برای انجام تمرینات پایه تا کاملا آماده بشم برای دوره طراحی به سبک انیشتین؟
سلام خیلی ممنون، دو هفته تا یک ماه امتحان کنید و وقت بگذارید، اگر براتون مفید بود برای ثبت نام دوره طراحی پایه اقدام کنید.