مبانی طراحی ۶ – فیلم کامل پرسپکتیو دو نقطه ای بصورت تمرین عملی

پرسپکتیو دو نقطه ای در مبانی طراحی ۶ احتمال زیاد برای شما بسیار جذاب خواهد بود، البته در صورتی که مبانی طراحی ۵ : پرسپکتیو یک نقطه ای را کامل تمرین کرده باشید.

در این فیلم آموزشی رایگان جناب طهانی با نمونه های عملی پرسپکتیو دو نقطه ای را شرح داده اند، این آموزش ها بخشی از جلسه پنجم دوره جدید طراحی به سبک انیشتین میباشد که بصورت رایگان و کامل در سایت قرار گرفته است.

توصیه میکنیم هر دو بخش این فیلم آموزشی را دانلود کرده و چند بار مداوم تماشا کنید، سپس روی کاغذ تمرین کنید.

زمان هر دو بخش این فیلم آموزشی یک ساعت میباشد.

اگر امکان دانلود یا مشاهده این فیلم آموزشی را ندارید میتوانید مقاله زیر که چکیده این فیلم و آموزش میباشد را مطالعه کنید، البته مشاهده تمرین های عملی در فیلم بسیار مفید تر خواهد بود.

مقدمه مبانی طراحی ۶:

قبل از اینکه مستقیما سراغ دو نقطه گریز برویم، لازم است یک نکته را از مبانی طراحی ۴: مقدمه پرسپکتیو چیست، یادآوری کنیم.

تفاوت حالت یک نقطه گریز  و دو نقطه گریز چیست؟

اجازه بدهید با مربع تفاوت هر کدام را مشاهده کنیم، در پرسپکتیو یک نقطه ای مربع در حالت افقی یک ضلع موازی با صفحه تصویر دارد ولی در حالت دو نقطه ای یکی از راس های مربع به صفحه تصویر نزدیک است یا برخورد دارد.

و اما در حالت سه بعدی روی مکعب تفاوت پرسپکتیو یک نقطه ای و دو نقطه ای را مشاهده کنیم.

در حالت سه بعدی مکعب در پرسپکتیو یک نقطه ای، همیشه یک وجه موازی با صفحه تصویر دارد در حالی که در دو نقطه ای هیچ وجه موازی نداریم و فقط یک خط عمودی محل برخورد مکعب و صفحه تصویر است.

و اگر بخواهیم با محور مختصات x y z، تفاوت این دو را بیان کنیم، در پرسپکتیو یک نقطه ای ما یک محور داریم که تغییر زاویه و اندازه در آن راستا اتفاق میافتد و دو محور دیگر بدون تغییر هستند، ولی در پرسپکتیو دو نقطه ای در دو محور تغییر زاویه یا اندازه داریم و محور z (خط عمود) همیشه ثابت است.

رسم مربع و مستطیل بصورت افقی:

برای رسم مربع در این حالت (در حالت دو نقطه گریز؛ فقط میتوان مربع و دایره را بصورت افقی رسم کرد، طبق نکته مقدمه) از هر دو نقطه گریز دو خط متقاطع رسم میکنیم، که در چهار نقطه یکدیگر را قطع کنند، محل برخورد این چهار خط راس های مربع را تشکیل میدهد.

با توجه به شکل با رسم خطوط بیشتر میتوان مربع و مستطیل های زیادی از تقاطع خطوط ایجاد کرد:

ترسیم دایره بصورت افقی:

اگر مبانی طراحی ۳ و مبانی طراحی ۵ را مشاهده کرده باشید، میدانید که برای رسم دایره و بیضی بهترین روش استفاده از مربع و مستطیل است. در بخش قبل تعداد زیادی مربع و مستطیل با دو نقطه گریز رسم کردیم،‌حالا مرکز این مربع و مستطیل ها را پیدا میکنیم و با استفاده از خطوط راهنما و قطرهای دایره، داخل هر کدام دایره که به بیضی تبدیل شده در این حالت را رسم میکنیم.

اگر به ترسیم دایره و بیضی با این شیوه آشنا نیستید، دو مبانی طراحی قبلی را تمرین کنید.

رسم دایره و مربع در زوایای مختلف:

در حالت یک نقطه گریز هم در مبانی طراحی ۵، بررسی کردیم که اگر یک مربع یا دایره در مقابل چشمان ناظر تغییر زاویه دهد، ترسیم آن چگونه میشود.

در پرسپکتیو دو نقطه این حالت هم بسیار ساده است، کافی است یک خط عمود برای مرکز دایره و مربع ها رسم کنیم و دو خط موازی با فاصله یکسان از خط عمود اول برای راس های کناری مربع.

حال از نقاط گریز خطوطی را رسم میکنیم که در خط عمود وسطی همدیگر را قطع کنند، محل برخورد این دو خط با دو خط موازی نیز راس های دیگر مربع میشوند.

هر چه مربع به خط افق نزدیکتر شود کوچکتر میشود و هر چه دورتر شود بزرگتر.

پس از ترسیم مربع، دایره را با استفاده از مرکز مربع و خطوط راهنما رسم میکنیم.

رسم مکعب و مکعب مستطیل در پرسپکتیو دو نقطه ای:

برای رسم مکعب در این حالت ابتدا یک خط عمودی در نظر میگیریم(همان خط عمودی که در مقدمه توضیح دادیم)، سپس از دو گوشه این خط به نقاط خطوط گریز رسم میکنیم، حال دو خط عمود دیگر را بین دو خط گریز رسم میکنیم.

ابتدا و انتهای این دو خط را به نقاط پرسپکتیو وصل میکنیم با این تفاوت که خط عمود سمت راست را به نقطه گریز سمت چپ و خط عمود سمت چپ را به نقطه گریز سمت راست، یعنی عکس یکدیگر.

حال محل های تقاطع را به هم متصل میکنیم و یک مکعب خواهیم داشت.

نکته: در صورتی که خط عمود روی خط افق رسم شود ما دو وجه از مکعب را مشاهده میکنیم، در حالی که اگر بالا و پایین خط افق رسم شود، سه وجه مکعب را میبینیم.

ترسیم استوانه در حالت دو نقطه گریز:

وقتی مکعب و مکعب مستطیل را رسم کردیم بیشتر اشکال هندسی دیگر با استفاده از آن قابل ترسیم است، نمونه استوانه.

برای استوانه عمودی ، روی وجه های بالا و پایین مکعب دو دایره رسم میکنیم، سپس این دو دایره را با دو خط مماس و عمود به هم وصل میکنیم، یک استوانه خواهیم داشت.

برای استوانه افقی، روی وجه های کناری و روبروی هم دایره را رسم میکنیم، سپس آن ها را نیز با دو خط به یکدیگر وصل میکنیم(در این حالت دو خط عمود و موازی نیستند)

رسم تانک ساده با استفاده از استوانه و مکعب:

در پرسپکتیو دو نقطه و کلا مبحث پرسپکتیو، مکعب نقش مهمی ایجاد میکند، تمرین زیر را نیز برای نشان دادن این اهمیت اجرا کرده ایم.

برای ترسیم تانک ساده ما از ۶ مکعب مستطیل استفاده میکنیم، دو مکعب برای لوله تانک(یک مکعب برای جلو لوله تانک و یک مکعب مستطیل بلندتر برای ادامه لوله تانک)

یک مکعب برای قسمت بالای تانک که لوله به آن متصل است.

یک مکعب بزرگ برای بدنه تانک و دو مکعب مستطیل باریک برای قسمت شنی تانک.

برای مشاهده نحوه ترسیم این مکعب ها به فیلم مبانی طراحی۶ بخش اول مراجعه کنید.

رسم مخروط و هرم در پرسپکتیو دو نقطه ای:

برای رسم مخروط و هرم نیز از مکعب استفاده میکنیم.

برای مخروط ابتدا روی وجه پایین مکعب یک دایره رسم میکنیم، سپس مرکز وجه بالایی را با رسم قطر پیدا میکنیم، حال از کنار دایره دو خط به این مرکز وصل میکنیم و یک مخروط خواهیم داشت.

اما برای هرم خیلی ساده تر خواهد بود، بعد از پیدا کردن مرکز مربع وجه بالایی، کافیست از راس های وجه پایینی، خطوطی را به آن مرکز وصل کنیم.

رسم پله در پرسپکتیو دو نقطه ای:

ترسیم پله در این حالت شاید کمی دشوار بنظر بیاید ولی مطمئن باشید هیچ مورد پیچیده ای در کار نیست.

به تصویر خوب دقت کنید. برای شروع باز هم یک مکعب رسم میکنیم و قطر های دو وجه روبری هم را ترسیم میکنیم، حال یک سطح شیب دار داریم که میخواهیم روی آن پله اضافه کنیم.

روی ضلع پایینی وجهی که قطر را رسم کرده ایم با فاصله دلخواه تقسیم بندی میکنیم، حال از همان نقاط خطوط عمودی رسم میکنیم تا به قطر وجه برخورد کنند.

از محل برخورد خطوط عمودی و قطر نقاطی بوجود میایند که فاصله پله ها هستند،از این نقاط خطوط گریزی به دو نقطه پرسپکتیو رسم میکنیم و سپس خطوط عمودی بین پله ها را رسم میکنیم.

برای قطر دیگر نیز این کار ها را تکرار میکنیم و پله ما تمام شده است.

طراحی خودرو در پرسپکتیو دو نقطه ای:

طراحی خودرو برای دوستانی که علاقه به این موضوع دارند بسیار جذاب است، و میخواهند خودرو های مورد نظر یا ذهنی خود را بصورت کانسپت طراحی کنند.

حتی کمپانی های بزرگ نیز از این مرحله برای شروع طراحی خودروهای معروفی که امروز مشاهده میکنیم استفاده میکنند، سپس طرح را نهایی، مدلینگ و آزمایش میکنند.

قبل از شروع این مبحث لازم است مطلبی را در مورد زاویه دید در مبانی طراحی ۴ یادآوری کنیم. اگر یادتان باشد پرپسپکتیو براساس زاویه دید تغییر میکرد، و همینطور فاصله نقاط پرسپکتیو از هم.

در شکل زیر ما یک خودرو یکسان را در حالت پرسپکتیو دو نقطه ای مشاهده میکنیم ولی با یکدیگر تفاوت دارند، در تصویر سمت راست ما به خودرو بسیار نزدیک هستیم و فاصله دو نقطه گریز خیلی کم شده اند و اثر Foreshortening زیاد شده است، در حالی که در تصویر سمت چپ ما از خودرو دورتر هستیم و نقاط گریز نیز از هم فاصله بیشتری دارند و اثر Foreshortening نیز کمتر شده است.

در هنگام طراحی یا عکاسی خودرو و المان های مورد نظرتان به فاصله و زاویه دید و مواردی که گفته شد دقت کنید.

اما شروع طراحی خودرو باز هم با مکعب است، یک مکعب بزرگتر برای قسمت پایین خودرو و یک مکعب کوچکتر برای قسمت بالای خودرو، در تصویر زیر ما یک خودرو ساده انتخاب کرده ایم، پس از تمرین خودرو های ساده با بدنه مکعبی میتوانید سراغ خودروهای دارای منحنی و خاص بروید.

برای رسم چرخ خودرو ابتدا چرخ جلو را با مربع مشخص میکنیم و فاصله چرخ های خودرو معمولا سه چرخ اندازه گیری میشود و طبق نکته ای که در پرسپکتیو یک نقطه ای برای پیدا کردن فاصله یکسان گفتیم، جای چرخ عقب را پیدا خواهیم کرد.

سایر جزئیات و المان ها را برای تکمیل و زیبایی اضافه میکنیم.

طراحی خودرو یا هر وسیله دیگری مانند بالا و با تبدیل هر قسمت و اندازه گیری برای طراحی دقیق استفاده میشود.

ولی اگر ما یک ایده ذهنی داشته باشیم ممکن است با رسم این همه خط و مکعب و استوانه ایده از ذهنمان خارج شود، در این حالت طراحان حرفه ای از همان مکعب کلی فقط برای ترسیم ایده استفاده میکنند، سپس به مرور به آن شاخ و برگ اضافه میکنن و دقیق تر روی آن فکر میکنند.

وسیله کمکی برای پرسپکتیو دو نقطه ای:

وسیله ای که ادامه قصد معرفی آن را داریم، یک وسیله ساده و دست ساز است که به درک و رسم پرسپکتیو دو نقطه ای کمک خواهد کرد.

یک تخته چوبی ساده مانند شاسی عکس که بزرگتر از کاغذ طراحیتان باشد انتخاب کنید.

سپس یک کش پارچه ای و نازک را روی آن قرار داده و بکشید و دو سمت آن را با میخ یا منگنه ثابت کنید(این دو نقطه، نقاط گریز ما هستند.)

حال با یک سیم که بصورت قلاب درآوردیم میتوانیم این کش را بالا و پایین کنیم، این کش نقش خطوط گریز ما را ایفا میکند.

کافی است یک کاغذ روی این تخته بچسبانید و با کش و مداد شروع به رسم مکعب و موارد پرپسپکتیو دو نقطه ای بکنید. در فیلم بخش دوم یک نمونه با استفاده از این وسیله کمکی رسم شده است.

نکته: در این وسیله کمکی نقاط گریز خارج کاغذ هستند و فاصله آن ها ثابت و یکسان است.

این وسیله صرفا برای درک بهتر معرفی شد و استفاده از آن را برای همیشه توصیه نمیکنیم، چون برای همه موارد کاربردی نیست.

نمای داخلی در پرسپکتیو دو نقطه ای:

نمای داخلی در این حالت جذاب و ساده است ولی نکته ای که باید توجه داشت این است که فضای کلی اتاق و محیط داخلی که قرار است ترسیم شود، فضای داخلی مکعب است.

اگر همین موضوع را درک کنیم رسم اولیه دیوارها ساده خواهند شد و باقی المان ها نیز همان پرسپکتیو دو نقطه ای است که در بخش های قبلی توضیح داده شد.

ابتدا با خط عمودی کنج و گوشه انتهایی اتاق شروع میکنیم و پس از ترسیم، دیوار های سمت چپ و راست را رسم میکنیم.

برای تمرین و عکاسی این نمونه توجه داشته باشید، به گوشه اتاق بروید و گوشه دیگر اتاق یا فضای مورد نظرتان را بعنوان منظره و سوژه انتخاب کنید تا پرسپکتیو دو نقطه ای تشکیل شود.

طراحی مناظر شهری و نمونه نهایی در پرسپکتیو دو نقطه ای:

برای بخش نهایی همان تصویری که در ابتدای فیلم مشاهده کردید را انتخاب کردیم.

چند نکته اینجا لازم است گفته شود:

۱- تمرین یکباره مواردی که در این فیلم ها گفته شده است، فایده چندانی ندارد، تمرین مداوم باعث میشود ذهن و دست شما هماهنگ شوند.

۲- برای شروع طراحی مناظر شهری، نیاز نیست در همان محیط شروع به طراحی کنید، چون در ابتدای کار سرعت دست شما کم است و زمان طولانی سپری خواهد شد و مواردی مانند تغییر نور منظره و دلسرد شدن را در پی خواهد داشت.

پس برای شروع از منظره مورد نظر عکس بگیرید و در محیط خانه یا کارگاه تمرین کنید.

۳- معمولا نقاط گریز مناظر در پرسپکتیو دو نقطه ای خارج کاغذ هستند،پس کاغذ را روی یک تخته بزرگتر ثابت کنید تا نقاط را گم نکنید و پس از ترسیم خطوط کمکی کاغذ را جدا کنید.

۴- برای مراحل جلوتر نیاز نیست همیشه از خط کش و تمام خطوط کمکی استفاده کنید، این موارد را تا جایی استفاده کنید که احساس کردید بصورت ذهنی خطوط را میبینید و رسم تمام خطوط لازم نیست.

۵- در این فیلم جناب طهانی بدون مداد و با راپید منظره را طراحی کرده اند، این روش را برای شروع پیشنهاد نمیکنیم و مداد بهترین وسیله برای طراحی پایه و شروع است تا زمانی که دستتان تقویت شود.

حال بررسی منظره مورد نظر:

طبق نکات گفته شده، در این منظره نیز نقاط پرسپکتیو خارج تصویر هستند و جای آنها را با خطوط ساختمان ها پیدا میکنیم:

سپس ساختمان ها و موارد موجود در تصویر را به مکعب و مکعب مستطیل هایی ساده سازی میکنیم:

حال زمان شروع کار است مداد خود را بردارید و با استفاده از این مکعب ها و خطوط گریز طراحی را آغاز کنید، توجه کنید که بهترین نقطه شروع جلوی تصویر است و اگر راست دست هستید جلو و سمت چپ و اگر چپ دست هستید، جلو و سمت راست.

توصیه میکنیم طراحی این منظره را بصورت دور تند در فیلم بخش دوم مشاهده کنید و بعد از تمرین های بالا، منظره مورد نظر خود را پیدا کرده و شما نیز طراحی پرسپکتیو منظره را تجربه کنید.

جمع بندی و سخن آخر:

مبحث پرسپکتیو همان طور که تا اینجا مشاهده کردید، مطلب جذاب و عمیقی است و میتوان مثال های زیادی از آن را تشریح کرد. مهمترین نکته ای که تا اینجا احتمالا درک کرده اید، این است که هر تصویر و ایده پیچیده ای را میتوان ساده سازی کرد و آن را لقمه لقمه بلعید.

درک موضوع پرسپکتیو از حفظ کردن آن مهم تر است و این مورد فقط با تمرین و مشاهده مداوم امکان پذیر است.

ما در طراحی روشن،‌سر نخ را به شما میدهیم ولی ادامه و بسط دادن موضوع ها و تمرین بیشتر به عهده خود شما عزیزان است.

اگر نکته یا مورد جالبی در این رابطه به ذهنتان رسیده یا اطلاع دارید حتما آن را در بخش نظرات در پایین همین مطلب با ما و دوستان دیگر در میان بگذارید.

ترتیب پیشنهادی برای استفاده از آموزش های مبانی طراحی: