طراحی بینی در نقاشی چهره، شاید در نگاه اول ساده‌تر از طراحی چشم به‌نظر برسد، اما نیازمند درک فرم، حجم و ساختار پایه است.
فرم بینی به‌دلیل داشتن بخشی استخوانی، تفاوتی اساسی با سایر اجزای چهره مانند لب، چشم و گوش دارد.
در این آموزش، با استفاده از وسایل ساده و بدون مدل، دو طراحی ذهنی بینی را با دو روش رایج و کاربردی، مرحله‌به‌مرحله انجام می‌دهیم. همچنین سایه‌پردازی بینی را به‌صورت آسان تمرین می‌کنیم تا فرم سه‌بعدی آن را بهتر درک کنیم.
این آموزش بخشی از دوره طراحی چهره به سبک داوینچی است. در ادامه‌ی این دوره، هنرجویان طراحی بینی در زوایای مختلف را یاد می‌گیرند و با ساختمان بینی و نکات طراحی دقیق‌تر آن آشنا خواهند شد.
فیلم
اگر امکان تماشای فیلم را ندارید، مقاله زیر چکیده آن است و می‌توانید آن را مطالعه کنید:
چرا طراحی بینی در نقاشی چهره مهم است؟
بینی، به‌دلیل ساختار استخوانی‌اش، تغییر فرم محدودی نسبت به اجزای دیگر دارد. این ویژگی باعث می‌شود که از نظر ساختاری ساده‌تر از لب باشد، اما از نظر تأثیر در شباهت چهره در نقاشی پرتره، بسیار تعیین‌کننده است.
ساختار هرمی بینی در افراد مختلف، تفاوت‌های زیادی دارد و با تغییر زاویه سر، نسبت‌های آن نیز تغییر می‌کند.
بنابراین، پس از تمرین طراحی چشم، تمرکز بر طراحی صحیح بینی، نقش کلیدی در رسیدن به شباهت چهره دارد.
وسایل طراحی در آموزش طراحی ساده بینی
برای این آموزش، مانند سایر آموزش‌های طراحی چهره در این مجموعه، از وسایل پایه و در دسترس استفاده شده است. هدف این است که هنرجو بدون دغدغه‌ی تهیه‌ی ابزار خاص، تمرین را آغاز کند.
کاغذ طراحی پارس
مداد طراحی B2 (یا هر مداد با درجه B)
پاک‌کن معمولی یا پاک‌کن اتودی
مانند آموزش‌های قبل از محو کن استفاده نمی کنیم.
روش‌های طراحی ساده بینی
در این آموزش، دو روش ساده و مؤثر برای طراحی بینی آموزش داده می‌شود:
- طراحی بینی با استفاده از فرم هرمی
- طراحی بینی با استفاده از اشکال دایره و بیضی
در تمرین‌های پیشرفته‌تر، ترکیب این دو روش باعث درک بهتر فرم و ساختار بینی خواهد شد.
طراحی بینی با فرم هرم
یک خط افقی روی کاغذ رسم کرده و وسط آن را مشخص می‌کنیم.
از وسط خط افقی، یک خط عمودی رسم می‌کنیم که طول آن حدود ۱.۵ برابر خط افقی است (این نسبت استاندارد نیست و برای بینی‌های مختلف قابل تغییر است).
در بالای این خط عمودی، یک خط افقی به اندازه‌ی نصف خط افقی اول می‌کشیم.
دو خط افقی دیگر بالا و پایین خط افقی اول اضافه می‌کنیم (بسته به زاویه سر شخص).
با وصل کردن گوشه‌های این خطوط، فرم هرم بینی را ایجاد می‌کنیم.
در قسمت پایین، یک شکل ذوزنقه رسم می‌کنیم تا محل قرارگیری نوک بینی مشخص شود.
گوشه‌های تیز هرم را با خطوط منحنی نرم‌تر می‌کنیم.
پایین خط افقی اول، دو بیضی با زاویه مناسب برای حفره‌های بینی رسم می‌کنیم. اندازه و زاویه این بیضی‌ها بسته به نوع بینی افراد متفاوت است.
بخشی از داخل حفره بینی را به‌صورت نرم و هلالی سایه می‌زنیم. این تیرگی کامل نیست و مشابه لبه‌ی داخلی یک کاسه یا فرم بته‌جقه است.
مرحله سایه پردازی بینی
خطوط اولیه را با پاک‌کن خمیری یا معمولی کمی کم‌رنگ می‌کنیم.
یک جهت نور فرضی در نظر می‌گیریم (مثلاً بالا سمت راست).
با توجه به جهت نور و ساختار هرم، بخش پایین و سمت چپ بینی را به‌عنوان بخش سایه اصلی در نظر گرفته و لایه‌گذاری را شروع می‌کنیم.
نواحی میانی و سمت راست را نیز با فشار کم مداد، سایه‌پردازی می‌کنیم.
تیرگی حفره‌های بینی و زیر آن را کمی افزایش می‌دهیم. مراحل سایه‌پردازی را با دقت و بدون عجله تکرار می‌کنیم.
مرز سایه روی سطح بینی را مشخص می‌کنیم. به این خط «جداکننده» گفته می‌شود. (در دوره طراحی پایه درباره‌ی انواع مرز و لبه بیشتر توضیح داده‌ام.)
با تکرار لایه‌گذاری در سمت چپ و زیر بینی، تیرگی کلی را افزایش می‌دهیم.
یک لایه‌ی دیگر روی کل فرم بینی کار می‌کنیم تا زمینه برای ایجاد هایلایت آماده شود.
با سایه‌زنی پایین بینی، فرم آن را برجسته‌تر می‌کنیم.
با استفاده از گوشه‌ی پاک‌کن (یا پاک‌کن اتودی)، روی پره‌ها و لبه‌ی هرم بینی کمی هایلایت ایجاد می‌کنیم.
با مداد و فشار کم، دوباره اطراف این نواحی هایلایت‌شده را سایه می‌زنیم تا روشنی‌ها بهتر دیده شوند.
این مراحل – یعنی هایلایت با پاک‌کن و لایه‌گذاری با مداد – یک بار دیگر تکرار می‌شوند تا فرم نهایی بینی بهتر شکل بگیرد. بسته به نوع کاغذ، می‌توانید لایه‌گذاری را بیشتر ادامه دهید.
تمرین پیشنهادی و ادامه آموزش طراحی ساده بینی
در ادامه‌ی این آموزش، طراحی بینی با استفاده از اشکال دایره و بیضی را نیز بررسی خواهیم کرد.
تا آن زمان، این تمرین را حداقل دو بار تکرار کنید. اگر علاقمند به استفاده از محو‌کن هستید، می‌توانید پس از چند تمرین، یک نسخه را با محو‌کن و در ترکیب با لایه‌گذاری انجام دهید.
این مقاله و تحقیق توسط گروه طراحی روشن بدون هیچ حمایت مالی انجام شده است، اگر از نوشته و فیلم استفاده می‌کنید و بازنشر میدهید، لطفا نام منبع را حذف نکنید، تا زحمت و هزینه‌ای که پرداخته‌ایم، حفظ شود. ممنونم
سلام استاد طهانی عزیز
خیلی عالی و کاربردی آموزش میدهید
بابت تمام زحماتتان سپاس گزاریم
سلام سید مهدی عزیز، ممنون از لطف و حمایتت.