«خط مقطع عرضی» در نقاشی سه‌بعدی شاید در نگاه اول برایتان گنگ به نظر برسد، اما یکی از مفاهیم مهم و کاربردی در طراحی است.
اگر از هنرجویان دوره طراحی پایه انیشتین یا طراحی چهره به سبک داوینچی باشید، احتمالاً با این مفهوم آشنا هستید و آن را تمرین کرده‌اید.
درک حجم و فرم، یکی از پایه‌ای‌ترین مهارت‌ها در طراحی است (البته بعد از آشنایی با انواع خط و شکل)؛ چه در طراحی چهره، طراحی فیگور و آناتومی، و چه در طراحی ذهنی.
بسیاری از هنرجوها تصور می‌کنند تنها راه ایجاد حجم، سایه‌پردازی است. اما یک تکنیک ساده و قدرتمند وجود دارد که به شما کمک می‌کند بدون نیاز به سایه‌زدن، فرم را بهتر درک کنید و نمایش دهید: خط مقطع عرضی.
در این آموزش که بخشی از جلسه دوم دوره طراحی چهره است، با این تکنیک آشنا می‌شوید، کاربردهای آن را بررسی می‌کنیم، و با چند تمرین ساده، مهارت طراحی شما را چند پله تقویت خواهیم کرد.
فیلم
اگر امکان تماشای فیلم را ندارید، مقاله زیر چکیده آن است و می‌توانید آن را مطالعه کنید:
خط مقطع عرضی چیست؟
خط مقطع عرضی (به انگلیسی: Cross-Contour Lines)، خطوطی هستند که روی سطح مدل در طراحی کشیده می‌شوند تا انحنای فرم و حجم آن را نشان دهند.
به تصویر زیر دقت کنید. در ابتدا فقط سه شکل ساده وجود دارد:
اما با اضافه کردن خطوط مقطع عرضی، این اشکال فرم پیدا می‌کنند و سه‌بعدی دیده می‌شوند:
به زبان ساده، دایره‌ها و بیضی‌هایی که روی استوانه یا کره رسم می‌کنیم، همان خطوط مقطع عرضی هستند.
در زندگی روزمره هم نمونه آن را دیده‌اید: مثلاً وقتی یک میوه یا سبزی را به برش‌های موازی خرد می‌کنید، دقیقاً دارید سطح آن را با خطوط مقطع عرضی «تقسیم» می‌کنید.
برخلاف خطوط بیرونی (کانتور خارجی) که فضای مثبت و منفی را مشخص می‌کنند، خطوط مقطع عرضی کمک می‌کنند تا سطح داخلی فرم و برجستگی‌ها و فرورفتگی‌های آن نیز دیده شوند.
چرا خط مقطع عرضی در نقاشی سه‌بعدی و درک فرم اهمیت دارد؟
همان‌طور که گفته شد، این خطوط ابزار نمایش فرم هستند.
در طراحی با خطوط، بدون سایه‌پردازی، تنها روشی که می‌توان حجم را نمایش داد، استفاده از خطوط مقطع عرضی است.
در طراحی چهره یا هر موضوع دیگر، این خطوط به شما کمک می‌کنند تا نقاشی «سه‌بعدی‌تر» و فرم‌دارتر به نظر برسد.
حتی زمانی که از سایه‌پردازی استفاده می‌کنید، خط مقطع عرضی به درک زاویه نور و مرز سایه‌ها کمک می‌کند.
در نرم‌افزارهای مدل‌سازی سه‌بعدی نیز، پیش از ایجاد سطح یا بافت، خطوط کانتور پایه‌ی درک فرم را تشکیل می‌دهند.
از نظر من، طراحی سه‌بعدی بدون درک خطوط مقطع عرضی، ناقص است. استفاده از این خطوط سخت نیست، اما در فرم‌های منحنی، باید یاد بگیریم که چطور جهت درست آن‌ها را مشخص کنیم.
چگونه جهت خطوط کانتور را تشخیص دهیم؟
پس از اینکه حجم کلی مدل را تشخیص دادید (مثل مکعب، کره، یا استوانه)، سه نکته مهم به شما کمک می‌کند تا انحنای خطوط مقطع عرضی را به‌درستی رسم کنید:
۱- زاویه دید نسبت به مدل
تغییر زاویه دید باعث تغییر شکل منحنی‌های روی فرم می‌شود. ممکن است ساده به نظر برسد، اما در تمرین‌های هنرجوها بارها دیده‌ام که این نکته رعایت نشده.
به‌ویژه در طراحی ذهنی، باید توجه کنید که در ذهن‌تان مدل را از چه زاویه‌ای تصور کرده‌اید.
۲- رابطه جهت خط مقطع عرضی و منبع نور
این موضوع را در بخش قبلی اشاره کردم، اما اجازه دهید دقیق‌تر بررسی کنیم.
فرض کنید سه دایره داریم:
حال با تغییر جهت نور، خطوط مقطع عرضی نیز تغییر می‌کنند:
با این روش، می‌توانید از خط مقطع عرضی برای درک مرز سایه‌ها نیز استفاده کنید.
۳- تغییر انحنای خطوط با برآمدگی و فرورفتگی
پس از مشخص شدن زاویه دید، برای نمایش برآمدگی یا فرورفتگی سطح، باید انحنای خطوط نیز متناسب با آن تغییر کند.
مشخص کردن زاویه دید اهمیت دارد، چون انحنای برآمدگی و فرورفتگی عکس یکدیگر هستند، برای مثال اگر استوانه‌ای دارای فرورفتگی باشد، با تغییر زاویه دید، جهت انحنای خطوط این فرورفتگی هم تغییر می‌کنند.
در ادامه و بخش دوم آموزش، چند تمرین نقاشی ساده، برای درک بهتر خط مقطع عرضی را با هم انجام خواهیم داد.
این مقاله و تحقیق توسط گروه طراحی روشن بدون هیچ حمایت مالی انجام شده است، اگر از نوشته و فیلم استفاده می‌کنید و بازنشر می‌دهید، لطفا نام منبع را حذف نکنید، تا زحمت و هزینه‌ای که پرداخته‌ایم، حفظ شود. ممنونم
هنوز هیچ دیدگاهی ارسال نشده است. شما اولین دیدگاه را ارسال کنید.