آموزش نقاشی حرفه‌ای چهره ، جذابترین و شاید از نظر برخی هنرجویان سخت‌ترین موضوع حوزه طراحی و نقاشی باشد. یکی از دلایل جذابیت نقاشی چهره تنوع بسیار زیاد چهره انسان‌ها است.
همانطور که در فیلم و مقاله ( آموزش نقاشی حرفه ای ؛ از چه سنی، چه مدت و چطور انجام میشود؟ ) صحبت کردیم، هنرجو پس از طراحی پایه و مبانی طراحی یک یا چند موضوع طراحی را بنا به پیش زمینه و علاقه خود انتخاب میکند.
اما برای آموزش نقاشی چهره چه مراحلی را باید طی کند؟
در فیلمی که در ادامه مشاهده میکنید، نکات مهم و مراحل قدم به قدم حرفه ای شدن در نقاشی چهره بیان شده است.
این فیلم در دو بخش و مجموعا ۳۰ دقیقه از وقت شما را می‌گیرد ولی نکاتی را برای کمک به مسیر آموزش نقاشی حرفه ای چهره به شما ارائه می‌دهد.
اگر امکان تماشای فیلم را ندارید، مقاله زیر چکیده آن است و میتوانید آن را مطالعه کنید:
آموزش تئوری یا عملی؟
قبل از بیان این مراحل بهتر است یک مورد را توضیح بدهیم، ما در دوره‌ها و آموزشهای گروه طراحی روشن تاکید بر عملی و تئوری بودن آموزش داریم؛ یعنی علاوه بر اینکه هنرجو به طور تدریجی، دید یک نقاش را پیدا میکند، موارد تئوری و آکادمیک هم به مرور به او گفته میشود.
برای مثال: در دوره مداد رنگی ما ابتدا کد رنگ‌ها را به هنرجو می‌گوییم و اسم تخصصی رنگ‌ها را استفاده نمی‌کنیم و همینطور تصویر نقاشی را بعنوان الگو نقاشی در اختیار هنرجو قرار می‌دهیم، اما در جلسات جلوتر اسم تخصصی همان کد رنگ‌ها تکرار میشود و پشتیبان هنرجو بعد از تکمیل دوره توصیه برای تمرین‌های دیگر از روی عکس و مدل زنده به هنرجو میکند.
حال اگر فقط بصورت تئوری یا عملی آموزش داده شود چه اتفاقی خواهد افتاد؟
در حالت آموزش عملی، ممکن است شخص به طراحی چشمی خوبی دست پیدا کند ولی هیچ اطلاعی از اصطلاحات و ساختمان سر و آناتومی جمجمه که در حال طراحی است نداشته باشد، در این حالت او هر چه می‌بیند را طراحی میکند، اما برای طراحی ذهنی چون دانش تخصصی ندارد نمیتواند طراحی کند.
در حالت تئوری، شخص آموزش نقاشی چهره را مانند نوشتار یک کتاب بدون تمرین حفظ کرده است و احتمالا تمام نسبت‌ها و اجزای چهره را می‌داند ولی نمیتواند به درستی، چهره مدل زنده یا عکس را طراحی کند. من طراحی را دیده‌ام که ۱۵ سال تمرین طراحی کرده بود ولی هر بار برای طراحی مدل زنده بهانه‌ای میآورد و از این کار صرف نظر می‌کرد.
پس تمرین عملی و تئوری باید در کنار هم آموزش داده شوند.
چهار مرحله مهم در آموزش نقاشی حرفه‌ای چهره :
۱- آموزش سایه پردازی
۲- آموزش ساختمان اجزای چهره
۳- آموزش ساختمان سر و نسبت‌های چهره
۴- تمرین طراحی از روی عکس و مدل زنده
آموزش سایه پردازی
در مرحله آموزش طراحی پایه در مورد مهارت تشخیص روشنایی و تیرگی صحبت کردیم، هنرجو باید با تمرین‌هایی کلیدی بتواند علاوه بر تشخیص تن و سایه ها، فشار دست خود روی مداد را کنترل کند تا آن تیرگی را همانطور که می‌بیند ایجاد کند.
این مرحله بیشتر عملی است و تمرین‌های مربوط باید مداوم انجام شود، چون این قابلیت مانند روشن کردن یک کلید در مغز هنرجو نیست، بلکه مانند کم کردن وزن به تدریج و با تمرین مداوم اتفاق خواهد افتاد.
تمرین‌های جلسه سوم دوره طراحی چهره از این نوع تمرین‌ها است.
این تمرین‌ها بسیار مهم هستند بطوری که در برخی از دانشگاه‌های Fine Art هنرجو یک ترم کامل مشغول این تمرین‌ها است و همانطور که در بالا گفتیم، یکی از مراحل اصلی آموزش نقاشی حرفه ای چهره است.
ساختمان اجزای چهره در آموزش نقاشی حرفه‌ای چهره
بطور عمد از کلمه ساختمان استفاده کردیم، بدلیل اینکه هنرجو باید ساختمان هر کدام از اجزای چهره را جداگانه درک کند و سپس شروع به مشاهده و تمرین آن اجزا کند.
برای مثال، در جلسه پنجم دوره طراحی چهره که آموزش اجزای چهره است؛ ابتدا در مورد بافت مو و تغییر سایه و هایلایت روی آن توضیح دادیم و چند مدل مو را تمرین کردیم، با همین آموزش بسیاری از هنرجویان بینهایت مدل مو مختلف را خودشان طراحی کردند، چون ساختمان مو را درک کرده‌اند و هر حالتی که بخواهند به آن می‌دهند.
در مقابل دوستانی در این مورد صحبت می‌کنند که در آموزشگاهی به آن ها چند مدل لب و چند مدل چشم را با عکس آموزش داده‌اند و مشخص است که این دوستان فقط آن عکسها را بصورت چشمی طراحی کرده‌اند و بخش‌های مختلف لب و چشم را نمی‌دانند.
در آموزش نقاشی حرفه‌ای چهره، هنرجو باید بعد از فراگیری ساختمان اجزای چهره، شروع به مشاهده چهره‌ها و تصاویر مختلف بکند و با تمرین روی هر جز کاملا مسلط شود.
آموزش ساختمان سر و نسبت‌های چهره
در آموزش نقاشی حرفه‌ای چهره ، ساختمان سر و نسبت‌ها، یکی از چالش‌های اصلی هنرجو میباشد.
معمولا هنرجویان اجزای چهره را سریع‌تر فرامی‌گیرند ولی اگر در اجزای چهره ضعف دارند، توصیه میکنیم اول اجزای چهره را آموزش ببینند سپس سراغ ساختمان سر بروند.
در بخش ساختمان سر ما فرم جمجمه و استخوان‌بندی صورت را با یکی از اشکال هندسی ساده سازی میکنیم؛
برای این کار روش‌های زیادی وجود دارد مانند روش ترسیم ساختمان سر با بیضی، مستطیل، دایره، ابسترکشن(در کاریکاتور بیشتر استفاده میشود) و…، که در جلسه چهارم دوره طراحی چهره بیان کردیم.
لازم نیست هنرجو تمام این روش‌ها را فرابگیرد، فقط باید با یکی از این متد‌ها فرم چهره و سر را در زوایای نیم رخ، تمام رخ و سه رخ کاملا مسلط ترسیم کند، یعنی یک روش را انتخاب کند.
اما برای اینکه در این بخش برای سایر اعضای سایت هم یک آموزش رایگان بدهیم، نسبت‌های کلی چهره را توضیح می‌دهیم؛
نسبت‌های کلی چهره
در همه روش‌های بالا در چهره میانگین، چند نسبت کلی یکی هستند و فرقی نمیکند از کدام روش استفاده کنیم.
در اغلب چهره های استاندارد، بجز بخش بالای خط رویش مو، چهره به سه قسمت مساوی تقسیم میشود:
فاصله محل رویش مو تا محل رویش ابرو ها = فاصله محل رویش ابرو ها تا زیر بینی = فاصله زیر بینی تا زیر چانه
و چشم مرکز ساختمان سر است، البته در افراد بالغ، در کودکان تا یکسال ابرو مرکز ساختمان سر است که با رشد جمجمه این مرکزیت تغییر میکند.
و فاصله بین دو چشم هم تقریبا یک چشم خود شخص میباشد.
در موارد استثنا و چهره هایی ممکن است این نسبت ها کمی متفاوت باشند، که هنرجو باید این تفاوت را نسبت گیری کند و روی طراحی چهره اعمال کند.
باقی نسبت ها بنا به روشی است که انتخاب و استفاده میکنیم و یا زاویه سر مدل نسبت به شما.
در آموزش نقاشی حرفه ای چهره، مهمترین زوایا، زاویه نیم رخ، تمام رخ و سه رخ هستند، برای زوایای دیگر، ما کاتالوگی را برای هنرجویان دوره طراحی چهره در حال آماده سازی هستیم که بیشتر زوایای چرخش سر را به همراه تغییر فرم اجزای چهره در آن زاویه ترسیم شده است و بزودی در جلسه چهارم دوره طراحی چهره این کاتالوگ را آپدیت میکنیم.
اما نکته مهم در این مرحله این است که هنرجو نیاز نیست عکس و چهره ها را بلافاصله با این تناسبات شروع به طراحی کند، در این بخش فقط هنرجو باید بصورت ذهنی چهره و تناسبات را روی کاغذ بیاورد و اجزای چهره را که فراگرفته در جای خود ترسیم کند، ترسیم عکس و مدل زنده برای مرحله بعد است.
تمرین طراحی از روی عکس و مدل زنده
در آموزش نقاشی حرفه ای چهره این بخش را بصورت یک مرحله مجزا بیان کردیم به سه دلیل؛
۱- ترتیب یادگیری طراحی چهره از روی عکس و مدل زنده
۲- ترتیب زاویه های اصلی سر و چهره برای شروع
۳- انتخاب عکس و مدل مناسب برای تمرین طراحی چهره
هر کدام از این عوامل تاثیر زیادی در سرعت یادگیری هنرجو و پیشرفت وی دارد و عدم توجه به آن ها ممکن است باعث توقف هنرجو شود!
ترتیب یادگیری طراحی چهره از روی عکس یا مدل زنده
هنرجو پیش از شروع طراحی بصورت مدل زنده باید کمی از روی عکس کار کند، به چه دلیل؟
- هنرجو هنوز نحوه دیدن و مشاهده همچون نقاشان را کامل فرانگرفته و چون این کار به عادت تبدیل نشده، زمان طراحی چهره وی طولانی میشود و در این حالت مدل زنده خسته شده و ممکن است جابجا شود، هنرجو نیز با جابجایی تمام تمرکزش از بین میرود.
- وقتی ما یک مدل زنده را مشاهده میکنیم، بصورت سه بعدی آن را میبینیم و در هنگام طراحی روی کاغذ باید این تصویر سه بعدی را دو بعدی و تخت رسم کنیم، اما طراحی از روی عکس، طراحی از روی یک تصویر دو بعدی است که نسبت گیری و مشاهده را آسان تر میکند.
اما؛ این مرحله طراحی از روی عکس نباید طولانی مدت و مداوم باشد، چون دید هنرجو را ضعیف میکند و هنرجو نمیتواند دیگر از روی مدل زنده براحتی طراحی کند.
توصیه ما این است که بعد از هر تمرین از روی عکس یک تمرین از روی مدل زنده انجام شود، هر چند نتیجه نقاشی ممکن است مورد پسند هنرجو نباشد ولی قرار نیست این تمرین یک اثر نمایشگاهی باشد بلکه یک تمرین است و اگر هنرجو متوجه باشد که با این تمرین چه لطفی به چشم و ذهن هنرمند خود کرده است، بدون دلسردی آن را تکرار میکند.
این موارد در جلسه ششم و هفتم دوره طراحی چهره تمرین شده است.
ترتیب زاویه های اصلی سر و چهره برای شروع
اولین زاویه که هنرجو باید مسلط شود، نیم رخ است، در زاویه نیم رخ نسبت ها راحت تر است و اجزای چهره نیز ساده تر دیده میشوند و بیشتر فرم ساختمان سر مورد توجه است.
پس از اینکه در این زاویه هنرجو مسلط شد، نسبت ها و شبیه سازی را تا حدی درک میکند.
زاویه بعدی تمام رخ است، منظورمان از تمام رخ زاویه ای است که چهره کاملا در حالت مستقیم باشد و به بالا یا پایین متمایل نباشد. این حالت عمده ترین حالت برای سفارشات چهره است و خیلی اهمیت دارد، نسبت ها در این حالت کاملا استاندارد هستند و هنرجو تمام تناسبات را درک میکند.
و پس از تسلط در این زاویه باید سراغ زاویه سه رخ و سپس زوایای دیگر برود، برای این بخش هنرجو بایستی کمی دید سه بعدی خود را تقویت کند، چون هم بخشی از کنار سر را مشاهده میکند و هم بخشی از قسمت جلو چهره.
نسبت ها در این حالت کمی تغییر میکند، که ممکن است هنرجو را سردرگم کند؛
هنرجو باید در این زاویه با ساده سازی جمجمه و ترسیم خطوط راهنما، باقی بخش های طراحی را بصورت چشمی انجام دهد و ساده سازی فقط مرز و چهار چوب راهنمای وی باشند.
این مهمترین بخش در آموزش نقاشی حرفه ای چهره است.
انتخاب عکس و مدل مناسب برای تمرین نقاشی چهره
شاید اینطور بتوان گفت که یک نقاش حرفه ای چهره حاصل یک انتخاب و عکس حرفه ای چهره است، البته یک نقاش حرفه ای چهره ممکن است بتواند از عکس های نامناسب هم طراحی کند ولی این موارد در انتخاب عکس مخصوصا مبتدی ها و هنرجویانی که قصد گرفتن سفارش نقاشی چهره دارند با اهمیت است.
مواردی که باید انتخاب عکس دقت کنید:
۱- رزولوشن و کیفیت عکس پایین نباشد و اصطلاحا بلور نشده باشد.
۲- عکس خیلی روشن یا خیلی تیره نباشد.
۳- عکس با فلش و نور مستقیم نباشد یا سایه های شدید با لبه سخت.
۴- عکس کوچک و اصطلاحا در قطع ۳ در ۴ نباشد تا جزئیات دیده شود.
۵- عکس سلفی با زاویه خاص نباشد.
۶- عکس دسته جمعی خانوادگی نباشد.
اما چه نکاتی در عکس و مدل بهتر است وجود داشته باشد، تقریبا تمام موارد که در بالا گفته شد اگر وجود نداشته باشد و بر عکس ان باشد خوب است، همچون؛
- نورپردازی مناسب؛ سایه های نرم و تفکیک شده
- رزولوشن بالا، که برای جزئیات کمک کند
- زاویه چهره در زوایای اصلی باشد
- دندان ها مشخص نباشند؛ چهره با لبخند با دهان بسته جذاب تر میشود، مانند لبخند مونالیزا و پرتره های کلاسیک
البته اگر از روی مدل زنده طراحی میکنید و دسترسی به مدل دارید خیلی بهتر است و برای مدل زنده نیز تمام این موارد باید رعایت شود و علاوه بر آن ها جای راحت مدل خیلی اهمیت دارد که حداقل ۲۰ دقیقه راحت در مقابل شما قرار بگیرد.
امروزه عکس ها هم بصورت چاپ شده هستند و هم بصورت دیجیتال روی گوشی و کامپیوتر و هر کدام مزیت خود را دارند؛
- عکس های چاپ شده برای نسبت گیری بسیار راحت تر هستند.
- عکس های دیجیتالی با قابلیت زوم و وضوح بیشتر برای طراحی دقیق و هایپررئال مناسب تر هستند.
برای آموزش نقاشی حرفه ای چهره، هر مرحله باید چقدر تمرین شود ؟
میزان ساعت تمرین برای هر شخص بنا به پیش زمینه، علاقه و شرایط شخصی وی متفاوت است که قبلا در مقاله آموزش نقاشی حرفه ای؛ از چه سنی و…. ، صحبت کرده ایم، ولی توصیه ما بر حسب تجربه این چند ساله، این است که بصورت حداقلی:
۱- یک ماه تمرین سایه پردازی (اگر تمرین ها خسته کننده بود بصورت پاره وقت طراحی با موضوعی که مورد علاقه وی است در کنار این تمرین ها انجام شود، و برخی از این تمرین های سایه پردازی مانند گرم کردن دست باید مداوم در مراحل بعد نیز تکرار شود)
۲- یک ماه تمرین ساختمان اجزای چهره (اگر به اجزای چهره مسلط است و تا حدی به طراحی آشنا است میتواند سراغ ساختمان سر برود و بیشتر در این مرحله وقت بگذارد)
۳- یک ماه ساختمان سر و تناسبات (با یکی از روش های انتخابی)
۴- باقی زمان مربوطه را به تمرین مدل زنده و عکس بپردازد (این مرحله انتها و زمان مشخص ندارد و معمولا جز تمرین ها و سرگرمی های همیشگی نقاش چهره میشود)
نتیجه گیری و سخن آخر
پس از تسلط هنرجو به تمام این مراحل در آموزش نقاشی حرفه ای چهره، میتواند یک یا چند تکنیک مانند آبرنگ، سیاه قلم چهره ، مداد رنگی چهره و… را برای ادامه مسیر حرفه ای خود انتخاب کند و به مسیر نقاش حرفه ای شدن خود ادامه دهد.
این مطلب آموزشی هم به پایان رسید، سعی کردیم بر حسب تجربه این چند ساله مواردی در زمینه آموزش نقاشی چهره دسته بندی کنیم و امیدواریم چه در دوره های طراحی روشن یا هر آموزشگاه دیگر یا حتی بصورت خودآموز با استفاده از این راهنما موفق باشید.
این مقاله و تحقیق توسط گروه طراحی روشن بدون هیچ حمایت مالی انجام شده است، اگر از نوشته و فیلم استفاده میکنید و بازنشر میدهید، لطفا نام منبع را حذف نکنید، تا زحمت و هزینه‌ای که پرداخته‌ایم، حفظ شود. ممنونم
استاد خيلي مممنون من دوره طراحي جهره را شركت كردم و عاليي است مشتاقانه منظر كاتالوگ و ابديت هستم جقد عالي تر بشه
اين مطلب هم مسيرم مشخص تر كرد
سلام خواهش میکنیم، امیدواریم موفق و پیروز باشید
خیلی عالی و اموزنده بود ممنونم از شما
ممنون از نظرتون
هر روز شاهد آموزش های کلیدی هستیم که هیچ جای دیگه پیدا نمیشن.
خدا قوت استاد.
ممنون از نظر لطفتون
سلام. خیلی خوشحالم از اینکه در حال تکمیل کاتالوگ ساختمان سر هستید. من همیشه برای کشیدن چهره تو زوایای مختلف مشکل داشتم چون بیشتر عکسها کمی سر به بالا و یا پایین متمایله و چون من بلد نبودم همین موضوع تو تشابه کار تاثیر خیلی زیادی میذاشت.
خیلی ممنون از آموزشهای خوبتون و امیدوارم همیشه موفق باشید.
سلام، خواهش میکنیم، ممنون از نظرتون
خسته نباشید واقعا عالی بود
لطف کنید در مورد چین و چروک عمیق صورت افراد پیر هم کمی آموزش بدید
سپاس
سلامت باشید، جز مواردی آموزشی در دوره هایپررئال سیاه قلم است
ممنون از زحماتتون نکاتی رو گفتید که من تو این چند ماه آموزش البته در جای دیگه نمیدونستم بازم ممنون
شما بهترین استاد هستیند
خیلی ممنون از لطفتون
سلام استاد توضیحاتون عالیه فقط اگه لطف کنید اموزش ساختمان سر تمام رخ سه رخ و نیم رخ رو تصویری بزارین خیلی ممنون میشم.
سلام این موارد در کاتالوگ ساختمان سر و جلسه چهارم طراحی چهره گفته شده
سلام ، ممنونم از لطفتون، من سالها پيش در رشته گرافيك تحصيل كردم ، در رشته گرافيك به تكنيكهاي طراحي و نقاشي پرداخته نمي شود، خيلي دوست دارم بتوانم خيلي روان و زيبا و واقعي نقاشي بكشم، دوره هاي مجازي براي آموزش هم داريد ؟ يعني من بتوانم در خانه آموزش ببينم و بعد كارهايم را به شما براي تصحيح نشان بدهم ؟
سلام بله محصولات آموزشی را می توانید تهیه کنید و هر کدام مدت زمان پشتیبانی هفتگی دارند از طریق اپلیکیشن میتوانید تمرین ها را ارسال کنید
ممنون آموزشهاتون خیلی عالیه
ممنون از نظرتون
سلام ممنون بابت آموزش های بسیار مفید و‌عالی شما
وقتی میخ‌اهیم از روی مدل مکعب طراحی کنیم . تشخیص زوایای اضلاع نسبت به افق بسیار مشکل است . توی کدوم درس تشخیص زوایای اضلاع یک شی را آموزش میدهید؟
ممنون
سلام خیلی ممنون، در مبانی ۴ تا ۷ پرسپکتیو بیان شده و در جلسه پنجم طراحی پایه نیز نسبت گیری و زاویه ها را تمرین میکنیم
سلام استاد
شرایط ثبت نام کلاس چجوریه؟؟
من الان در حال آموزش سیاه قلم به روش انتقال طرح هستم ولی اصلا لذتی نمیبرم چون دقیقا تقلبه.میخام ادامه اموزشهام رو با روش شما پیش ببرم.
سلام
راهنمای سایت مطالعه بفرمایید
سلام استاد اسم من ماهانه من 12سالمه و از اینترنت ویدیو نقاشی برمیدارم و نقاشی میکنم حالا میخواستم بدونم به نظر شما میتونم یه نقاش بشم
سلام استاد
سلام استاد واقعا که خیلی عالی نقاشیاتون خیلی خوبه اموزشاتون عالی ازتون ممنونم کلی نکته یاد گرفتم مرسی ازتون و میخواستم بگم اگر میشه چیزای بیشتری یاد بدین ممنون
سلام استاد وقتتون بخیر امید وارم که حالتون خوب باشه و سلامت باشید
اسید من عاشق نقاشی کشیدن هستم من این حس رو تو کودکی داشتم ولی هنوز نمیدونستم که استعداد دارم
از هشتم راهنمایی فهمیدم که استعداد دارم الان من دوم دبیرستان هستم و این نقاشی کشیدن را با عکس های فامیلامون و دوستام شروع کردم من کلاس نمیرم و بخاطر ضعیف بودن نت هم نمیتونم ویدئو دانلود کنم خودم با چیزی که توی تصویر یا عکس میبینم شروع میکنم به کشیدن ولی هنوز خیلی خوب نمیکشم
خلاصه اینو بگم که با این مطالبی که اینجا گذاشتید فک کنم یکمی بهم کمک بشه
از زحمات شما متشکربم
سلام خیلی ممنون جناب ملک، خوشحالم که کمی کمکتون کرده، امیدوارم موفق باشید
بسیار آموزنده
ممنون
سلام روز بخیر ببخشید برای ثبت نام دوره آموزش طراحی چهره میتونیم قسطی هزینه اش رو پرداخت کنیم ؟
سلام خیلی ممنون، نه متاسفانه این امکان برای دوره‌های آموزش طراحی دیگه روی سایت قابل اجرا نیست
سلام ،وقت بخیر
لینک کاتالوگهای رایگان شما اصلا برای من ارسال نمیشه. و …
ممنون از اطلاعات مفید و جامعی که به طور رایگان در اختیار علاقه مندان میگذارید ، من بطور خودآموز و با تکیه بر استعدادی که داشتم طراحی چهره رو یادگرفتم ،اما با دیدن آموزشها و نکاتی که ارائه دادید ، الان فکر میکنم آموزش دیدن خیلی برام مفید هست و با آموزشهای شما میتونم تمام اطلاعاتم رو توی ذهنم مرتب کنم و استفاده ی بهتری ازشون ببرم.
سلام خیلی ممنون،اگر ایمیل صحیح تایپ بشه اتومات ارسال میشه، بخش اسپم و تبلیغات ایمیل خودتون هم چک کنید.